Selecteer een pagina

AaBbCc

Verbeter je argumentatie; vermijd drogredenen!

Veelgebruikte drogredenen komen veel voor! 😉

Wist je dat veelgebruikte drogredenen veel vóórkomen? En dat jij ze eenvoudig kan herkennen en voorkómen? Want ik ga je er op wijzen en daarna gaan ze jou extra opvallen. Veel voorkomend, dus oefenmateriaal te over! Wees scherp. Blijf scherp.

Herken drogredenen

Begrijp en doorgrond drogredenen

Leer drogredenen kort en bondig weerleggen

Op alle vlakken!

In media-artikelen

Je leest de krant, of een tijdschrift, of een goed artikel online. Je voelt al aan je water dat de argumentatie ergens niet klopt. Wees scherp. Zorg dat je snel doorziet wat er misgaat. Welke drogreden er – al dan niet expres – is gebruikt.

In belangrijke discussies

Tijdens een vergadering op je werk. Of bij een belangrijke mediation. Een professionele tegenpartij die jouw argumentatie onderuit probeert te halen met oneigenlijke argumenten… Het is ijzersterk als je op het juiste moment kunt aangeven dat er sprake is van een drogreden. En je fijntjes maar scherp kunt toelichten om welk type drogreden het gaat.

Eind december, bij je schoonmoeder thuis

Ook in ongedwongen privésituaties is het fijn om haarscherp te kunnen verwoorden waarom de argumentatie van je tafelgenoot niet helemaal klopt. Gewoon met een glimlach natuurlijk, zodat het geen afbreuk doet aan de geweldige sfeer van het kerstdiner.

Waarom wil jij veelgemaakte drogredenen kunnen herkennen?

Professioneel

Je wilt uitstralen dat je het kunt. Jij bent de professional op jouw vakgebied. Maar zorg dan ook dat het logisch is wat je allemaal zegt en laat merken dat je weet hoe een eerlijke discussie op het scherpst van de snede wordt gevoerd.

Kuddedier

Je bent toch geen kuddedier? Doe dus niet meer mee met hen die meer non-argumenten dan valide argumenten rondstrooien. Voeg logica en helderheid toe aan het gesprek.

Serieus

Je wilt serieus genomen worden, toch? Straal dan uit dat je stevig in je schoenen staat door te laten merken dat je weet hoe het werkt.

Onwetendheid

Je wilt geen onwetendheid uitstralen; laat zien dat je de vele varianten drogredenen kent. Benoem ze waar nodig en leg kort en bondig uit waar je opponent de logica geweld aan doet.

Onderscheiden

Je wilt je op een positieve manier onderscheiden. Doe dat dan ook, door superscherp te zijn!

Helpen

Zodra jij weet hoe het wel moet, kun je ook anderen helpen.

Irritatie

Je wilt hen die al weten hoe het zit niet vervelen met jouw onzinnige argumentatie. Of wel?

Club

Je wilt genieten van het gevoel erbij te horen. Te horen bij hen die het wél zien. Welkom bij de club!

Omdat je het waard bent!

Zullen we gewoon beginnen?

Ja, leuk!
Hieronder bevat iedere paarse zin een drogreden.
Wil je weten welke? En waarom?
Klik op de groene sleutel en kijk of je er nog wat van kunt leren.

01. Zo ongezond is roken niet, want mijn opa rookte heel veel en hij is toch 97 jaar oud geworden.

Type drogreden:
Overhaaste generalisatie / Wet van de kleine aantallen / Secundum quid

Toelichting:
Het feit dat het één keer goed ging, betekent niet dat dat de regel is, dat het dan vaak of altijd goed zal gaan.

02. Ik vind dat moordenaars hard gestraft moeten worden, want ze verdienen het om lang in de gevangenis te moeten zitten.

Type drogreden:
Cirkelredenering / Petitio principii / Begging the question

Toelichting:
Er vindt alleen herhaling plaats, zonder nieuwe informatie en dus zonder een argument toe te voegen. Het argument is gelijk aan het standpunt.

03. Ik ben echt niet de enige die de bekeuringen in Nederland veel te hoog vindt; heel veel mensen vinden dat.

Type drogreden:
Argument van de meerderheid / Populistische drogreden / Argumentum ad populum / Consensus gentium

Toelichting:
Hier wordt aangegeven dat veel anderen jouw standpunt zouden onderschrijven. Maar is dat wel zo? Vaak is daarvoor geen bewijs.

04. Geef mij eens één goed argument waarom jij denkt dat het anders zit.

Type drogreden:
Ontduiken of verschuiven van de bewijslast

Toelichting:
Iemand beweert iets, maar geeft geen onderbouwing. In plaats daarvan vraagt hij de andere partij om een tegenargument.

05. Ik kreeg een bekeuring voor 5 km te hard rijden, maar rijden met alcohol op is toch veel erger?

Type drogreden:
Reductie tot het ergste / Argumentum ad horrendum / Afleidingsmanoeuvre / Red herring (Rode haring)

Toelichting:
De spreker verschuift de aandacht naar iets anders en/of iets ergers. Dat andere punt staat los van het eerste punt; het leidt af en lost niets op. Het is gewoon niet relevant.

06. Elke keer als de schoonmakers zijn geweest, ben ik een pen kwijt. Die schoonmakers moeten ze hebben meegenomen!

Type drogreden:
Hierna, daarom hierdoor / Post hoc ergo propter hoc

Toelichting:
Als er na het één iets anders gebeurt, wordt er ten onrechte een link tussen die twee gebeurtenissen gelegd (ook wel: een causaal verband). Maar dat verband is er wellicht helemaal niet: het kunnen ook twee situaties zijn die niets met elkaar te maken hebben, maar elkaar toevallig opvolgen. Dat iets ná iets anders gebeurt, betekent dus niet automatisch dat er een verband is.

Een variant hierop is de situatie waarbij twee gebeurtenissen (in plaats van opeenvolgend) gelijktijdig plaatsvinden en waarbij men een verband suggereert dat er niet is: Cum hoc ergo propter hoc (met dit, dus vanwege dit).

07. Als dat werkelijk jouw standpunt is, dan ben je een slappeling.

Type drogreden:
Persoonlijke aanval / Argumentum ad hominem

Toelichting:
Er wordt niet op de bal (het feit of standpunt) gespeeld, maar op de persoon: de persoon wordt in diskrediet gebracht.

08. Ze zullen toch moeten kiezen uit doorgaan op dezelfde voet, of helemaal stoppen.

Type drogreden:
Vals dilemma / Zwart-witdenken / Principe van de uitgesloten derde / false binary / false dichotomy

Toelichting:
Er wordt gesuggereerd dat er slechts twee opties zijn, terwijl er meer zijn. In dit voorbeeld bijvoorbeeld: doorgaan op een andere manier.

09. Eric heeft Italiaans gestudeerd, dus hij weet alles van hoe onvoorzichtig Italianen autorijden.

Type drogreden:
Valse autoriteit / Onjuist beroep op autoriteit / Argumentum ad verecundiam

Toelichting:
Er wordt iemand ten onrechte als deskundige opgevoerd. De persoon heeft die deskundigheid niet of het betreft een irrelevante deskundigheid.
En ook: voorbeelden waarbij de spreker zichzelf (ten onrechte) als een autoriteit neerzet zijn ‘Geloof me nou maar’, ‘Neem dat nou maar van mij aan’ en ‘Ik weet waarover ik praat’.

10. Hij zal zichzelf wel heel wat vinden, want hij rijdt in een dure auto.

Type drogreden:
Stroman / Stropop / Vogelverschrikker

Toelichting:
Er wordt iemand een standpunt toegedicht op basis van een (karikaturale) variant, de stroman.

11. Het is een supersaai bedrijf, dus die afdeling waar Gerard werkt zal ook wel geestdodend suf zijn.

Type drogreden:
Divisiedrogreden

Toelichting:
Ten onrechte wordt aangenomen dat het geheel ook geldt voor de onderdelen ervan.

12. Christa is een super eerlijke vrouw, dus ik denk wel dat ze het allemaal bij dat bedrijf voor hun klanten netjes en eerlijk regelen.

Type drogreden:
Compositiedrogreden

Toelichting:
Ten onrechte wordt aangenomen dat wat voor de onderdelen geldt, ook voor het geheel geldt.

13. Maarten zei dat hij nooit iets lekkerders had gegeten dan die bruine bonen (maar onvermeld blijft dat hij 3 dagen niet gegeten had).

Type drogreden:
Valse toeschrijving / Quote mining

Toelichting:
Citaten uit hun verband rukken, waardoor de betekenis anders lijkt of wordt, omdat de context ontbreekt.

14. Als we ze morgen een dag vrij geven, willen ze straks elke maand een extra dag vrij.

Type drogreden:
Hellend vlak / Slippery slope

Toelichting:
Er wordt hier gesuggereerd dat een klein, eenmalig iets, een groot onvermijdelijk (herhaald) negatief gevolg zal hebben. Maar waar is het bewijs van dit verband?

15. Als je nu niet akkoord gaat met dit voorstel, ga je zo'n kans nooit meer krijgen.

Type drogreden:
Dreigement / Argument van de stok / Argumentum ad baculum

Toelichting:
Dreiging, dwang en angst in plaats van logica.

16. We zijn ermee verder gegaan, omdat je niet zei dat je het er niet mee eens bent. En wie zwijgt stemt toe.

Type drogreden:
Wie zwijgt stemt toe

Toelichting:
Alsof er geen andere redenen kunnen zijn om te zwijgen…

17. Ik heb hier al zoveel tijd, geld en energie ingestoken, dat ik nu maar blijf doorgaan.

Type drogreden:
Verzonken kosten / Sunk cost

Toelichting:
Met deze valse argumentatie heeft men de neiging om door te gaan met een onderneming, taak of baan bijvoorbeeld, zelfs als de huidige kosten hoger zijn dan de voordelen c.q. zelfs als er een beter alternatief voorhanden is.

18. We moeten allemaal elektrisch gaan rijden, want dat veroorzaakt geen milieuvervuiling noch geluidsoverlast.

Type drogreden:
Overdrijven / Weglaten van voor- of nadelen

Toelichting:
De vervuiling vindt plaats bij het bouwen van accu’s en eventueel bij het opwekken van elektriciteit. En bandgeruis en trillingen kunnen geluidsoverlast veroorzaken.

19. Jij bent vegetariër dus jij vindt dat iedereen maar moet stoppen met vlees eten?

Type drogreden:
Overdrijven / Verdraaien / Vertekenen van iemands standpunt

Toelichting:
Hiermee legt de spreker de ander woorden in de mond, vaak ook nog uit zijn verband gerukt.

20. Zij met die bril met jampotglazen zal vast geen goede opticien zijn.

Type drogreden:
Onjuiste conclusie aan kenmerk of eigenschap toedichten

Toelichting:
De bril die iemand draagt is een kenmerk/eigenschap en het zegt vast iets over de staat van de ogen van de brildrager, maar het zegt niets over de kwaliteit en kunde van die persoon bij de uitoefening van zijn of haar beroep.

21. Als jij bij je standpunt blijft, dan gaan daar heel veel jonge kinderen de nadelen van ondervinden!

Type drogreden:
Bespelen van het publiek

Toelichting:
In plaats van feitelijke argumenten, benoem je emoties om mensen mee te krijgen.

22. Je hebt de onderlinge wedstrijden gewonnen, dus je hebt je bewezen; je zal nu ook de nationale titel wel bemachtigen!

Type drogreden:
Verkeerde vergelijking / Manke vergelijking

Toelichting:
Er wordt ten onrechte gedaan alsof twee heel verschillende zaken goed met elkaar te vergelijken zouden zijn.

23. Er is geen bewijs dat je Parkinson krijgt van landbouwgif. En dus krijg je geen Parkinson van landbouwgif.

Type drogreden:
Bewijs van afwezigheid / Bewijs van onwetendheid / Argumentum ad ignorantiam

Toelichting:
Iemand stelt dat iets onwaar is, omdat er geen bewijs is van het tegendeel (dat het waar is). Maar het gebrek aan bewijs van het tegendeel, bewijst de stelling zelf niet.

Het omgekeerde kan ook: Het is waar, omdat er geen bewijs is van het tegendeel (dat het onwaar is).

Uitzondering: Iemand is onschuldig totdat het tegendeel is bewezen.

24. De aarde is plat, want als hij rond zou zijn zouden we eraf vallen.

Type drogreden:
Bewijs van het ongerijmde / Reductio ad absurdum

Toelichting:
De spreker haalt het tegenovergestelde erbij en toont aan dat dat onmogelijk is. Dus moet zijn stelling wel waar zijn.

25. Sociale vrouwen geven veel geld aan goede doelen. Sarah is een heel sociale vrouw. Dus ze geeft veel geld aan goede doelen.

Type drogreden:
Non Sequitur (het volgt er niet uit)

Toelichting:
Het verband tussen de stelling en de conclusie ontbreekt; de conclusie volgt niet logisch uit het voorgaande.

26. Je zegt dat nou wel, maar vorig jaar was jóúw bijdrage hartstikke bedroevend.

Type drogreden:
Jij-ook / Tu quoque / Jij-bak

Toelichting:
De spreker gaat niet in op het tegenargument en zegt niets (meer) over zijn eigen standpunt, maar kaatst de bal terug door het over de ander en dus over iets anders te hebben.

27. Maar we doen dit altijd al zo!

Type drogreden:
Beroep op traditie / Argumentum ad antiquitatem (Beroep op ouderdom)

Toelichting:
Het argument dat het altijd al zo was, snijdt geen hout. Immers, je kunt het net zo goed inzetten voor het tegendeel en overwegen het juist daarom nu misschien eens anders te gaan doen.

*** WERK IN UITVOERING ***

Natuurlijk, deze lijst is niet compleet. Prima wat mij betreft, want ik voeg alleen drogredenen toe die ik vaak tegenkom, alledaagse drogredenen. Nieuwe items zal ik onderaan toevoegen.

xyz
Martijn Y. de Deugd

Over het waarom van deze website

Hallo!

Ik ben Martijn

Ben ik een taalpurist? Of maar een beetje? 😉 En hoe komt dat?

Taal en vooral het correcte gebruik ervan kreeg ik met de paplepel ingegoten. Een moeder die met alles precies en netjes was (en ABN sprak) en een vader die leraar Frans was, een echte vakidioot bovendien. In de positieve zin van het woord natuurlijk! Foutloos taalgebruik en sterke argumentatie was bij ons thuis het ultieme taaldoel, maar dat doel werd natuurlijk geregeld niet bereikt. En wat een plezier die enkele keer als we onze vader op een taalfoutje of onlogische argumentatie konden betrappen…

Waarom, voor wie en met welk doel?

Aanleiding voor deze website (die ik in november 2024 op twee lange avonden bouwde) zijn de vele drogredenen die ik zo vaak om me heen hoor en lees. Na het bouwen van taalweetjes.nl kon ik deze website niet niet bouwen. Het is een soort basiskennis die iedereen zou moeten hebben, omdat het je van groot nut kan zijn. Het helpt je inzicht te krijgen in de dagelijkse informatiestroom die langskomt, altijd boordevol discussie en argumentatie. Zowel in geschrift als gesproken. Doe je voordeel met kennis over en inzicht in hoe argumentatie werkt, of niet werkt, en zelfs vaak gewoon niet klopt… Leer op deze website alles over drogredenen!

Ken je meer sterke voorbeelden? Tips? Mail me alsjeblieft: martijn@dedeugd.nl

Dit is de website Drogweetjes.nl.

Ken je ook mijn website Taalweetjes.nl? Klik om erheen te gaan.

(C)opyright 2024 Martijn de Deugd, Limmen.